Betaalbaarheid staat altijd hoog op de agenda bij corporaties, helemaal sinds de invoering van de Nieuwe Woningwet in 2015. Met behulp van Big Data is een verdieping mogelijk van het beleid en concrete maatregelen met betrekking tot betaalbaarheid. Ook kan meer vanuit de vraag worden gewerkt: ‘Van klant naar pand’. Bij Portaal is het streven naar maatwerk en een proactieve benadering als het gaat om betaalbaar wonen.
Volgens Marcel Petersen, klant en marktonderzoeker bij Portaal, zijn data op woningniveau steeds beter te verrijken door bijvoorbeeld een koppeling van de eigen data aan energiedata en inschattingen van huishoudenskenmerken, woonlasten en betaalrisico’s. ‘Op die manier komt er veel meer specifieke kennis vrij over de huurders bij de corporatie. En dat maakt het mogelijk om bijvoorbeeld het huurbeleid of de woningtoewijzing beter af te stemmen op de klant. Dat doen we niet achter het bureau, maar actief met alle onderdelen van de organisatie. We delen de analyses en inzichten met de medewerkers en nodigen ze uit om met voorstellen te komen.’
Problemen met betaalbaarheid
Zo blijkt 22% van de huurders van Portaal een probleem met betaalbaarheid te hebben. Het gaat om ruim tienduizend huurders die volgens de norm van het NIBUD gemiddeld 152 euro per maand tekort komen. Van deze huurders is 64% alleenstaand en zien we het hoogste tekort bijvoorbeeld bij gezinnen. ‘Interessant is de koppeling van de Big Data set aan onze betaalachterstanden,’ zegt Petersen. ‘Zo blijken ouderen vaak netjes hun huur te betalen, terwijl ze wél een betaalbaarheidsprobleem hebben. En andersom is er een jongere groep die slecht is van betalen, maar volgens de norm geen betaalbaarheidsprobleem heeft. Bij huurders uit de vrije sector blijkt relatief vaak een incassobureau te moeten worden ingeschakeld. ‘Vanuit die constatering kan dan de beleidsvraag gesteld worden: ‘Is de norm bij Portaal wel streng genoeg is om voor een vrije sector woning in aanmerking te komen?’, aldus Petersen.
Verder blijkt uit een analyse dat de helft van de huurders in de problemen bij Portaal ‘gewoon’ in een passende woning zit, en dat lang niet iedereen met een betaalbaarheidsprobleem gebruik maakt van de huurtoeslag. De helft van de huurders met een betaalbaarheidsprobleem blijkt te leven van een minimuminkomen; de maximale huur die deze mensen kunnen betalen (gemiddeld 489 euro) ligt onder de aftoppingsgrens. Ook is het betaalgedrag van nieuwe huurders vaker slecht dan dat van huurders die langer dan een jaar bij Portaal huren.
Verdieping beleid
Volgens Petersen is met Big Data in relatie met betaalbaarheid dan ook vooral verdieping van het beleid en maatwerk in diverse werkprocessen mogelijk. Zo concludeerde Portaal dat ze uiterst zuinig moet omspringen met de goedkoopste voorraad en hier dus bijvoorbeeld niet te veel gestuurd moet worden op verduurzaming. Ook valt er een verbeterslag te slaan als het gaat om het incassobeleid; dit kan beter worden gestuurd met de kennis van wijken die een substantieel (tot drie keer) hoger risico hebben op huurachterstand. Beter nog, Portaal kan preventiever te werk gaan via een intake van een nieuwe huurder, het afleggen van huisbezoeken bij problemen, het samenwerken met maatschappelijke opvang bij uitstroom, en het van tevoren duidelijk communiceren van de spelregels.
Publicaties en contact
Bekijk de presentatie van Marcel Petersen (Portaal) van 13 april 2017 (bijeenkomst Big Data & Kansen voor corporaties). Voor meer informatie over de aanpak bij Portaal kunt u contact opnemen met Marcel Petersen via Marcel.Petersen@portaal.nl