Veerkracht, functies en Verhuisbewegingen: leren van Utrecht

Op woensdagmiddag 28 oktober legde Corpovenista haar vergrootglas op Utrecht. We verkenden aan de hand van de stad en regio Utrecht wat we zien als we vanuit verschillende perspectieven naar wijken kijken en zochten met elkaar naar oplossingen om de Utrechtse wijken die onder druk staan te verbeteren.

Enkele van de oplossingen  uit de top 10 van de gereedschapskist (zie ons Jamboard Veerkracht en Verhuisbewegingen voor de gehele gereedschapskist die we voor Utrecht met elkaar samenstelden) : ‘maak eerst een goede diagnose per buurt, neem dan pas maatregelen’ én ‘voeg sociale huurwoningen toe aan veerkrachtige wijken en bekijk dat regionaal’.

Wat het belang is van een regionale blik, legde onderzoeker Rik Damhuis van de Universiteit van Amsterdam ons haarfijn uit. Om verschillende woonmilieus te kunnen aanbieden, woonmilieus die passen bij verschillende portemonnees en verschillende levensfasen waarin mensen zich bevinden, moet volgens Damhuis niet de ‘gemiddelde buurt’ het belangrijkste beleidsdoel zijn, maar moet je in een regio juist zorgen voor een breed palet aan buurttypen. Regionale woonmarkten waarin duidelijk van elkaar verschillende woonmilieus het gezicht bepalen, passen volgens hem daarom beter bij onze samenleving, met een grote variatie aan huishoudens en hun woonwensen.

Daarmee zegt Damhuis eigenlijk dat niet in iedere buurt die in cijfers wat afwijkt van het gemiddelde in de lijstjes, meteen hoeft worden ingegrepen. ‘Aan buurten met goedkope woningen, die misschien iets minder goed van kwaliteit zijn, is ook behoefte. Bijvoorbeeld als mensen net na een scheiding alleen gaan wonen.’ Deze buurten noemt Damhuis, een van de auteurs van het boek ‘Regio als Garderobe‘, in het boek ook wel ‘vluchtheuvelbuurten’.

Ingrijpen moet wel als de leefbaarheid onder druk staat, dat erkent ook Damhuis. Jeroen Frissen (Circusvis) liet met een verdieping op het Veerkracht – onderzoek dat hij voor Portaal uitvoerde in Utrechtse wijken zien, dat de leefbaarheid in met name buurten met veel corporatiebezit flink achteruit is gegaan. Dirk Jan van der Zeep,

voorzitter van de Raad van Bestuur van woningcorporatie Portaal, blikt terug op het beleid van de corporatie in de afgelopen jaren en steekt ook de handin eigen boezem. ‘Wij hebben vastgoed en rendement misschien te vaak leidend laten zijn, bijvoorbeeld bij nieuwbouw. We moeten nog vaker keuzes maken waarin de leefbaarheid leidend is’, aldus Van der Zeep.

Onder leiding van dagvoorzitter Pieter Hilhorst vulden de deelnemers een flinke gereedschapskist met instrumenten die ingezet zouden kunnen worden om de situatie in Utrecht, in wijken als Overvecht en Kanaleneiland, te verbeteren. Ingrijpen hoeft dus niet altijd in die buurten plaats te vinden, zo bleek tijdens de sessie. Meer sociale huurwoningen bouwen in een wijk als Leidsche Rijn, waar slechts 20 procent van de woningen sociaal is, zou ook onderdeel van een aanpakt ter verbetering kunnen zijn.