Op maandagmiddag 4 april is in Utrecht de eerste workshop over het model Betaalbaar Wonen 2020 gehouden. Doel was om te oefenen met het in opdracht van Corpovenista door Rigo ontwikkelde betaalbaarheidsmodel en om te kijken of en hoe het model aansluit bij het beleid van de deelnemende corporaties.

Door Silvester de Ruig

Het model Betaalbaar Wonen 2020 (BW2020) is gemaakt om te kunnen inschatten hoe diverse beleidskeuzes op de betaalbaarheid van de verschillende soorten woningen in de voorraad doorwerken. Steeds valt af te lezen hoe de huursom zich ontwikkelt.

BW2020 is een simulatiemodel in Excel, waarmee de toekomst aan de hand van zelf in te stellen scenario’s gesimuleerd kan worden. Die scenario’s betreffen huur- en harmonisatiebeleid, alsmede woningtoewijzingsbeleid. Door aan de verschillende beleidsknoppen in het model te ‘draaien’ worden de effecten van de verschillende keuzes doorgerekend naar een toekomstig jaar.

De huishoudens in de simulatie worden vertegenwoordigd door 17000 respondenten uit WoOn, en laat effecten op nationaal niveau zien. Daarnaast kan in het model ook op regionaal niveau (26 corop-gebieden) gesimuleerd worden. De statistische betrouwbaarheid is met 650 respondenten dan wel een stuk kleiner dan voor heel Nederland.

Na een korte uitleg van Peter Berkhout en Peter van Os (Rigo) ging de groep, bestaande uit beleidsmedewerkers van Ymere, De Alliantie, Havensteder, Portaal, Haagwonen en Aedes, aan de slag met twee casussen. De eerste casus was eenvoudig, de tweede casus was veel lastiger te kraken en hield de groep een half uur bezig, waardoor iedereen het model leerde kennen en inzicht kreeg in hoe bepaalde (beleids)keuzes doorwerkten.

bruikbaarheid
Het laatste half uur kwam er een levendige discussie op gang over de bruikbaarheid van het model, mede tegen het licht van de nieuwe wetgeving van minister Blok: de passendheidsnorm en de maximale jaarlijkse huursomstijging van 1% boven inflatie. De ontwikkeling van het model is gestart toen deze nieuwe wetgeving er nog niet was. Met de komst van passend toewijzen en beperking van de huursomstijging is het niet voor iedereen even zinvol (en mogelijk) meer om te harmoniseren of op een andere manier naar verschillende huren voor verschillende doelgroepen te kijken. Iets waar het model juist zeer geschikt voor is.

Desondanks zien de corporatiemedewerkers die bij de workshop aanwezig waren, het nut van het model in, al is een verfijning voor sommige corporaties dan wel nodig.

Jennifer Buijnink, senior adviseur strategie en beleid bij de Alliantie: ‘Wij zouden graag met het model werken, mede omdat we WALS (een beleidsprogramma voor meerjarenbegrotingen en risicoanalyses) uitbesteden. Voorwaarden zijn wel dat we onze eigen woningvoorraad in kunnen brengen, onze woningen liggen verspreid over vier corop-gebieden, en dat ons eigen beleid er in kan. Wij werken met een drie-hurenbeleid en dat kan nu niet in het model.’

Lex van Aalderen, financieel-economisch beleidsmedewerker bij Ymere, ziet het als een goede tool om gekozen beleid door te rekenen en te verifiëren, om de effecten op zowel betaalbaarheid als de huursom te bekijken; iets wat in WALS niet kan. ‘De rekentool is vooral van waarde voor flankerend beleid. Na een jaar zouden we het gerealiseerde beleid eens kunnen vergelijken met de uitkomsten uit het model en zien in hoeverre deze overeenkomen.’

voordeel
Barbara Klomp, projectleider strategie bij Havensteder, ziet ook het voordeel van betaalbaarheid én huursomontwikkeling in één model. Verder wil ze nog niet te veel ingaan op de noodzaak tot het inbrengen van de eigen voorraad of knoppen op maat: ‘Ik wil een en ander eerst eens goed doorspreken binnen Havensteder. Wel zie ik het, mede door de visuele presentatie van de uitkomsten, als een goed instrument om gekozen (deel)beleid naar onze bestuurders te motiveren.’

Ondanks dat BW2020 enigszins is ingehaald door nieuwe wetgeving, zijn de eerste reacties uit de branche overwegend positief. Een groot voordeel van het model is dat het spanningsveld tussen de kerntaak Volkshuisvesting (betaalbaarheid) en de financiën (huursom) in één model gevangen wordt.
Of verdere verfijning van het model op het gebied van inbreng van eigen voorraad en eigen beleid wenselijk is, zullen alle corporaties individueel moeten bepalen. Dit is mede afhankelijk van het verzorgingsgebied, hoe afwijkend het intern beleid is, en hoe de verschillende corporaties de rekentool in de praktijk willen gaan gebruiken.

Gratis downloads
Rekenmodel Betaalbaar Wonen 2020
Handleiding Rekenmodel Betaalbaar Wonen 2020

Naar het nieuwsbericht Rekentool Betaalbaar Wonen 2020 beschikbaar